F-15EX là biến thể mới nhất và mạnh nhất của dòng chiến đấu cơ huyền thoại F-15 Eagle Mỹ. Có thể nói, biến thể mới này là sự tổng hợp tất cả những tinh hoa của chiến đấu cơ Mỹ thuộc thế hệ thứ 4.5.
Được phát triển dựa trên phiên bản chiến đấu cơ đa năng F-15QA, đây là phiên bản nâng cấp từ dòng F-15E Strike Eagle Mỹ bán cho Qatar, vì thế F-15EX đã tận dụng được hết những ưu điểm của dòng chiến đấu cơ hạng nặng rất thành công này.
Boeing cho biết, dù F-15EX được phát triển trên phiên bản F-15QA nhưng thực ra họ đã âm thầm phát triển chúng trong khoảng thời gian từ năm 2010-2020.
F-15EX đã có chuyến bay thử nghiệm thành công vào ngày 14/04/2020, ngay sau đó hợp đồng đặt mua từ không quân Mỹ diễn ra vào ngày 13/07/2020 sau khi các tướng lĩnh không quân kiểm tra kỹ càng phiên bản này.
Cụ thể không quân Mỹ đã đặt hàng lô đầu tiên 8 chiếc F-15EX với tổng trị giá 1,2 tỷ USD. Sau đó họ lại thông qua kế hoạch sẽ sắm thêm 136 chiếc nữa trong các năm tài khóa kế tiếp.
Những chiến đấu cơ F-15EX đầu tiên của lô 8 chiếc đã bay thành công vào ngày 02/02/2021 và bàn giao chiếc đầu tiên cho không quân Mỹ vào ngày 11/03/2021.
Vào ngày 07/04/2021 chiến đấu cơ F-15EX chính thức được mang tên Eagle II (Đại bàng II).
Không quân Mỹ dự định F-15EX Eaghle II sẽ thay thế cho phi đội F-15C Eagle (tiêm kích chiếm ưu thế trên không) và F-15E Strike Edgle (chiến đấu cơ đa năng).
Có thể dễ dàng nhận thấy buồng lái của phiên bản F-15EX đã được làm mới, ứng dụng nhiều thành tựu từ chiến đấu cơ thế hệ thứ 5 là F-35.
F-15EX cũng được trang bị radar mạng pha chủ động (AESA) với độ nhạy cực cao giúp chúng dễ dàng phát hiện và khóa bắn mục tiêu.
Hệ thống tác chiến điện tử trên F-15EX được kỳ vọng sẽ chiến thắng các loại tên lửa phòng không mới và tương tác tốt với các hệ thống cảm biến khác của quân đội Mỹ nhằm tối đa hóa khả năng sống sót.
Điểm nổi trội khác của F-15EX là tải trọng vũ khí. Trong khi đa phần các tiêm kích chỉ mang khối lượng vũ khí dao động từ 6,5-8 tấn thì F-15EX lại có thể mang tới 14 tấn vũ khí.
Phiên bản mới này có thể mang tới 24 tên lửa, nhiều gấp đôi so với máy bay Nga. Cho đến hiện tại chưa có bất cứ một chiến đấu cơ nào có khả năng mang nhiều tên lửa như vậy.
Chiến đấu cơ này mang được nhiều tên lửa là do bộ giá đỡ đặc biệt kiểu chia tầng, đây là phát minh mới của hãng chế tạo vũ khí Boeing, Mỹ.
Các giá phóng chia tầng này cho phép F-15EX mang được số tên lửa cực lớn trong khi không bị ảnh hưởng quá nhiều tới tính năng khí động học của máy bay.
Về cơ động, F-15EX vẫn giữ được vận tốc Mach 2,54 nhờ việc "độ" động cơ F100-229 F135 khiến cho lực đẩy tăng lên đáng kể.
Tốc độ leo cao của máy bay đạt 250m/s, trần bay 18,5km trong khi tầm bay đạt tới 3900km.
Khẩu pháo M-61A Vulcan vẫn được giữ lại ở hốc cánh giúp cho việc không chiến tầm ngắn, hoặc chiến đấu khi đã bắn hết tên lửa.
Hãng Boeing cho biết họ cũng ứng dụng lớp sơn đặc biệt giúp cho độ phản hồi tín hiệu radar trên F-15EX giảm xuống đáng kể.
Vì thế dù kích thước F-15EX Eagle II khá to lớn, nhưng độ bộc lộ radar chỉ tương đương với chiến đấu cơ hạng nhẹ một động cơ.
Giới chức quân sự Hoa Kỳ tự tin cho biết, tiêm kích F-15EX Eagle II là chiến đấu cơ thế hệ 4,5 tốt nhất thế giới.
Có thể nói F-15EX Eagle II là mảnh ghép hoàn hảo của không quân Mỹ bên cạnh F-22 và F-35.
Dù đã bước vào thời kỳ chiến đấu cơ thế hệ thứ 5 ưu tiên tính năng tàng hình, tuy thế nhược điểm của dòng chiến đấu cơ thế hệ này là tải trọng vũ khí thấp, độ cơ động và tốc độ không cao. Ngoài ra chi phí vận hành đắt đỏ.
Mặt khác với việc tham gia nhiều chiến trường khác nhau, nên Mỹ sẽ cần một loại chiến đấu cơ có tải trọng lớn, độ cơ động cao, cùng khả năng hoạt động hiểu quả với chi phí thấp để dành cho những chiến trường phi đối xứng.
Việt Hùng
