Nhiều nơi chưa thực hiện tốt Chỉ thị 16
Tại Hội nghị giao ban trực tuyến công tác phòng chống dịch toàn quốc ngày 16/7, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long nhận định: “Đợt dịch COVID-19 này sẽ kéo dài hơn so với các đợt dịch trước, gây tác động trên diện rất rộng, ảnh hưởng rất nghiêm trọng đến đời sống, phát triển kinh tế xã hội, nhất là các tỉnh, thành phố khu vực miền Nam”.
Theo đó, hiện tại một số địa phương, đặc biệt là TP Hồ Chí Minh và các tỉnh miền Đông, miền Tây Nam Bộ đang đối mặt với sự bùng phát dịch COVID-19 hết sức phức tạp. Trong những ngày tới, có thể sẽ gia tăng nhiều trường hợp mắc mới, nhiều ca tử vong.
"Nếu các đợt dịch trước chỉ kéo dài từ 1 tháng đến 1,5 tháng là kết thúc thì đợt dịch này với biến chủng Delta lây lan nhanh, tốc độ tấn công tăng gấp 2 - 3 lần sẽ khó khăn trong kiểm soát dịch so với các đợt dịch trước. Đặc biệt, tốc độ bám dính của biến chủng Delta đối với tế bào vật chủ, khả năng nhân lên nhanh với số lượng lớn trong tế bào dẫn đến việc phá hủy tế bào, phát tán mầm bệnh ra môi trường xung quanh trong thời gian ngắn. Hiện nay chu kỳ lây nhiễm chỉ còn 2 ngày chứ không phải 5 ngày như trước đây", Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long đánh giá.
Trong khi đó, việc thực hiện Chỉ thị 16 tại một số nơi chưa triệt để; nhiều nơi thực hiện chưa nghiêm túc, chưa đầy dủ, chưa quyết liệt; nhiều khi còn chần chừ, nấn ná. Nhiều nơi, người dân đi lại vẫn nhộn nhịp, cửa hàng siêu thị vẫn mở dù Chỉ thị 16 quy định chỉ mở các dịch vụ thiếu yếu như thực phẩm, thuốc men; nhiều khu công nghiệp cũng chưa thực hiện nghiêm tức chỉ đạo của Bộ Y tế. Có địa phương chưa thực hiện kiểm tra, giám sát, chưa xét nghiệm, chưa chuẩn bị tốt cho tình hình dịch lan rộng kéo dài còn. Một số nơi vẫn còn trông chờ vào Trung ương, ngại mua sắm.
Bộ trưởng Bộ Y tế đề nghị các địa phương đánh giá, rà soát lại các kịch bản đã đưa ra, chuẩn bị cho tình hình dịch phức tạp hơn.
Nhiều điểm mới trong chiến lược phòng dịch
Theo Bộ Y tế, trong đợt dịch lần thứ 4, chiến lược cách ly, xét nghiệm và điều trị đã có nhiều thay đổi, phù hợp với thực tiễn.
Cụ thể, về chiến lược cách ly, đã giảm thời gian cách ly, dù xác định có rủi ro nhưng vẫn phải chấp nhận rủi ro ở mức thấp; thực thí điểm cách ly F1 tại nhà, có thể áp dụng theo hướng dẫn của Bộ Y tế nếu đảm bảo các tiêu chí.
Về xét nghiệm, trước đây phương pháp xét nghiệm chủ yếu là PCR, hiện nay đã thay đổi sử dụng test nhanh là chính, để tối ưu hóa vấn đề xét nghiệm, trả kết quả nhanh, đưa F0 ra khỏi cộng đồng càng nhanh càng tốt. Nhất là đặc tính virus lần này phát tán mạnh, nếu một người nhiễm là cả gia đình và những người có tiếp xúc gần có thể bị nhiễm.
Để tiết kiệm test nhanh, Bộ Y tế cũng kiến nghị có thể gộp mẫu trong test nhanh, nhất là TP Hồ Chí Minh nơi có tỷ lệ nhiễm cao, đặc biệt là khu vực có diễn biến phức tạp thì có thể sử dụng test nhanh gộp 3- 5 mẫu trong một test. Điều này vừa tiết kiệm vừa đảm bảo tốc độ, đảm bảo độ nhậy gần tương đương mẫu đơn.
Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long cũng lưu ý với vùng nguy cơ cao, không nên gộp quá nhiều mẫu test nhanh chỉ nên gộp tối đa là 5 mẫu.
Về chiến lược điều trị bệnh nhân COVID-19 cũng đã có những thay đổi; trong đó, Bộ Y tế thiết lập phần tầng theo các khu vực khác nhau.
Với bệnh nhân nhẹ, không có triệu chứng sẽ điều trị tại các cơ sở thu dung, điều trị ban đầu phù hợp với diễn tiến bệnh để tránh được lãnh phí nhân lực và trang thiết bị, cơ sở điều trị. Đối với bệnh nhân có triệu chứng, sẽ chuyến đến điều trị tại các cơ sở y tế. Với bệnh nhân nặng, rất nặng được chuyển đến điều trị tại các bệnh viện đa khoa, bệnh viện dã chiến có đơn vị điều trị hồi sức tích cực (ICU).
“Chúng tôi khuyến nghị các địa phương thiết lập khu vực điều trị ICU tại các bệnh viện dã chiến để có thể nâng cao năng lực khi cần và giảm lây nhiễm chéo trong bệnh viện” Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long cho biết.
Theo đó, với bệnh nhân không triệu chứng, có 2 lần xét nghiệm âm tính với SARS-CoV-2 hoặc 2 lần xét nghiệm dương tính nhưng chỉ số nồng độ virus thấp (giá trị CT >=30), thì được xuất viện vì khả năng lây ra cộng đồng hầu như không có. Tuy nhiên, các trường hợp này vẫn phải theo dõi, giám sát y tế tại nơi lưu trú trong 14 ngày.
Với trường hợp dương tính SARS-CoV-2 phát hiện tại cộng đồng, nếu giá trị CT>=30 thì chuyển đến cơ sở y tế và lấy mẫu xét nghiệm lần 2 sau 24 giờ. Nếu kết quả xét nghiệm lần 2 âm tính hoặc dương tính nhưng giá trị CT>=30 thì bệnh nhân được xuất viện và thực hiện theo dõi, giám sát y tế như trên.
Bộ Y tế cũng đã tổng kết hơn 400 trường hợp tái dương sau khi ra viện và không ghi nhận trường hợp nào lây lan ra cộng đồng. Vì vậy, khi các địa phương phát hiện trường hợp tái dương tính trong cộng đồng, không phải thực hiện các biện pháp cách ly, xử lý ổ dịch. Các trường hợp này cần tiếp tục theo dõi y tế, nếu xuất hiện triệu chứng thì liên hệ ngay với cơ sở y tế để được chăm sóc, theo dõi.
Những thay đổi này giảm được thời gian nằm viện của bệnh nhân không triệu chứng và bệnh nhân nhẹ để tập trung điều trị bệnh nhân nặng tại các cơ sở điều trị.
Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long cũng thông tin, Việt Nam đã đàm phán thành công được khoảng 170 triệu liều vaccine phòng COVID-19 từ các nguồn khác nhau.
Tuy nhiên, do mức độ khan hiếm của vắc xin trên toàn cầu, nên dù đã có những hợp đồng mua từ tháng 11/2020, có những cam kết thỏa thuận từ tháng 9/2020 nhưng đến nay Việt Nam mới bắt đầu nhận được những lô vaccine theo cam kết. Tình trạng nguồn cung vaccine hạn chế sẽ tiếp tục kéo dài đến tháng 9/2021.
"Trước mắt, vaccine COVID-19 sẽ được ưu tiên phân bổ cho các tỉnh, thành phố đang có dịch, các địa phương là đầu tầu phát triển kinh tế xã hội để đảm bảo đạt được mục tiêu vừa chống dịch vừa phát triển kinh tế xã hội. Khi có vaccine về, các tỉnh, thành phố phải triển khai ngay kế hoạch tiêm chủng, lựa chọn tiêm theo đúng đối tượng trong Nghị quyết 21, cùng với quyết định về đối tượng tiêm của địa phương phù hợp với thực tế”, Bộ trưởng Bộ Y tế nhấn mạnh.
Bình Nguyên
