Lực lượng Taliban
Khi cuộc chiến ở Afghanistan do Mỹ dẫn đầu gần đến ngày kỷ niệm 20 năm, Washington đã ấn định ngày này là thời hạn cuối cùng để rút tất cả các lực lượng Mỹ khỏi quốc gia Trung Á như một phần của nỗ lực rộng lớn hơn nhằm tái cân bằng quân sự của nước này để tập trung nhiều hơn vào khu vực Đông Á.
Khi sự hiện diện của các lực lượng phương Tây trong nước ngày càng giảm, Quân đội Quốc gia Afghanistan ngày càng có dấu hiệu tan rã. Một số binh sĩ đào tẩu sang các nước láng giềng trong khi các đơn vị khác bỏ trang bị hoặc thậm chí bán chúng cho Taliban. Điều này đã dẫn đến sự gia tăng nhanh chóng về hỏa lực của phe Taliban.
Ước tính của Forbes chỉ ra rằng quân nổi dậy Taliban đã mua được 715 xe quân sự Humvee và các xe tải hạng nhẹ khác cùng hàng chục xe bọc thép và pháo hạng nặng chỉ trong vài tuần qua. Những tuyên bố này đã được củng cố bởi những hình ảnh cho thấy lực lượng an ninh Afghanistan giao nộp một lượng lớn vũ khí và thiết bị cho Taliban.
Humvee dẫn đầu đoàn xe của quân đội Mỹ
Mặc dù khả năng Kabul rơi vào tay Taliban vẫn rất đáng kể, nhưng không ai chắc một chính phủ do Taliban lãnh đạo sẽ có thể duy trì một quân đội tương đương với quân chính phủ Afghanistan do Mỹ hậu thuẫn vì một số lý do. Thiếu kỹ thuật viên hoặc nhân viên được đào tạo để duy trì thiết bị hiện có trong trung hạn là một trong những yếu tố then chốt.
Một thực tế khác là các phương tiện do Mỹ chế tạo, ví dụ như 25.000 chiếc Humvee của chính phủ Afghanistan, đòi hỏi rất nhiều nhiên liệu mà chính phủ thời hậu chiến khó có thể sẵn sàng hoặc đủ khả năng chi trả. Phụ tùng thay thế cũng sẽ là một vấn đề, với việc chính phủ phụ thuộc vào sự hỗ trợ của phương Tây sẽ kết thúc nếu Kabul đổi chủ.
Số phận của Afghanistan sau chiến tranh vẫn chưa chắc chắn, vì sự cai trị của Taliban dự kiến có khả năng bị thách thức bởi nhóm khủng bố Nhà nước Hồi giáo (IS). Cựu tổng thống Hamid Karzai đã cáo buộc các nước phương Tây hỗ trợ nhóm khủng bố IS ở Afghanistan với mục đích gây bất ổn cho các nước láng giềng như Iran và Trung Quốc - cả hai đều có biên giới với Afghanistan.
Về phần mình, Trung Quốc vẫn duy trì quan hệ tương đối tích cực với Taliban trước khi nhóm này bị loại khỏi cuộc chơi quyền lực vào năm 2001. Trung Quốc chỉ trích Mỹ “rút quân vội vàng” vì đã “giáng một đòn nghiêm trọng vào tiến trình hòa bình” và “ảnh hưởng tiêu cực đến sự ổn định khu vực”.
Afghanistan trước đây là một trong những quốc gia phát triển nhất trong khu vực vào những năm 1970, mặc dù phương Tây, Pakistan và Ả Rập ủng hộ phong trào Hồi giáo cực đoan nổi dậy từ năm 1979 đã dẫn đến hơn 40 năm chiến tranh và sự chậm lại của tiến bộ kinh tế và xã hội trong vài thập kỷ.
Nhóm nổi dậy Taliban của Afghanistan, đã tiến hành một cuộc chiến kéo dài với khối phương Tây do Mỹ lãnh đạo và chính phủ Afghanistan liên kết với phương Tây, đã hồi sinh đáng kể khả năng chiến đấu trong vài năm qua nhờ vũ khí mới. Từ lâu được coi là một phong trào được trang bị kém chủ yếu dựa vào vũ khí thời Liên Xô từ những năm 1980, lực lượng Taliban gần đây đã thu được và sử dụng các thiết bị hiện đại bao gồm kính nhìn đêm và tia laser.
Quân nổi dậy đã sử dụng thiết bị này để tiến hành các cuộc đột kích ban đêm hiệu quả, theo dõi các phương tiện, vũ khí và thậm chí cả binh lính của đối phương và phối hợp chính xác hơn các cuộc tấn công của họ nhằm vào các mục tiêu phía Tây và chính phủ Afghanistan. Các thiết bị chiến đấu ban đêm hiện đại đã cho phép Taliban tăng gấp đôi các hoạt động vào ban đêm.
Anh Minh
