Khi ý Đảng hợp lòng dân, mọi việc đều thuận lợi. Nhiều nghìn mét vuông đất trị giá hàng trăm tỷ đồng đã được người dân tại quận 7, TP Hồ Chí Minh hiến để mở rộng hẻm. Cũng từ đó, đời sống của nhân dân được nâng lên, đường phố khang trang, sạch đẹp hơn.
Giờ đây, việc hiến từng "tấc đất, tấc vàng" để mở rộng từng con hẻm không còn là chuyện xưa nay hiếm gặp mà đã trở thành một phong trào, được nhân dân đồng lòng ủng hộ tại quận 7. Sự thành công của phong trào cho thấy khi lợi ích chung được bảo đảm, tạo dựng được lòng tin với nhân dân thì việc khó mấy cũng thành.
Đột phá trong tuyên truyền, vận động
Cuộc vận động nhân dân "Hiến đất, mở rộng hẻm" ở TP Hồ Chí Minh bắt đầu từ năm 2000, sau 22 năm, giờ đây đã trở thành phong trào rộng khắp, điển hình cho "ý Đảng gặp lòng dân". Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh Phan Văn Mãi nhấn mạnh, phong trào vận động nhân dân "Hiến đất, mở rộng hẻm" là chủ trương rất đúng đắn, thiết thực, phù hợp với thực tế của thành phố, đã mang lại kết quả rất lớn không chỉ với người dân mà còn đối với sự phát triển chung của thành phố.
Một con hẻm trước khi thực hiện phong trào "Hiến đất, mở rộng hẻm" tại quận 7.
Tại quận 7, có tới gần 200 tuyến hẻm chính nhưng bề rộng dưới 3m, gây khó khăn trong việc đi lại, sinh hoạt của người dân, cản trở phát triển sản xuất, kinh doanh, tiềm ẩn phức tạp trật tự an toàn xã hội... Xác định việc mở rộng hẻm là một trong những vấn đề lớn, cần được quan tâm, trong 4 chương trình hành động phát triển quận 7 được Ban Chấp hành Đảng bộ quận 7 khóa V, nhiệm kỳ 2015-2020 thông qua, tại chương trình hành động về chỉnh trang phát triển đô thị trên địa bàn, quận đặc biệt nhấn mạnh đến việc nâng cấp, mở rộng hẻm. Ngày 21-10-2020, Quận ủy quận 7 đã ra Nghị quyết số 01-NQ/QU của Quận ủy về vận động nhân dân "Hiến đất, mở rộng hẻm" giai đoạn 2020-2025, trong đó áp dụng thực hiện trên nguyên tắc dựa vào sự tự nguyện của người dân chứ không ép buộc. Tiếp theo đó, các văn bản, kế hoạch hướng dẫn cụ thể được ban hành, triển khai, tạo cơ sở để công tác tuyên truyền, vận động nhân dân, cũng như việc triển khai mở rộng hẻm được thông suốt.
Để phong trào "Hiến đất, mở rộng hẻm" nhận được sự đồng thuận của nhân dân, Quận ủy quận 7 đã huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc; coi đây là công việc thường xuyên, trách nhiệm của các cấp ủy, tổ chức Đảng. Năm 2021, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam quận 7, Liên đoàn Lao động, Quận đoàn, Hội Liên hiệp Phụ nữ, Hội Cựu chiến binh quận 7 đã tổ chức Hội nghị ký kết liên tịch tuyên truyền vận động nhân dân hiến đất, mở rộng hẻm. Tại hội nghị này, Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam quận 7 Nguyễn Dũng Hùng đã đề nghị các đơn vị phối hợp đồng bộ, chặt chẽ trong công tác tuyên truyền, phổ biến về chủ trương, mục đích ý nghĩa của công tác mở rộng hẻm gắn với thực hiện Cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị thông minh”; phát huy vai trò đầu tàu, gương mẫu đi đầu trong việc hiến đất của cán bộ công chức, đảng viên, đoàn viên, hội viên, tạo sức lan tỏa, để người dân đồng tình hưởng ứng. Đồng thời, lắng nghe ý kiến người dân, từ đó tạo sự đồng thuận, nhất trí cao trong nhân dân.
Chia sẻ về những khó khăn trong quá trình vận động, đồng chí Lê Văn Thành, Phó chủ tịch UBND quận 7 cho biết: Ban đầu, công tác vận động người dân hiến đất mở rộng hẻm gặp rất nhiều khó khăn, thậm chí một số hộ gia đình còn không đồng ý tiếp xúc với tổ công tác. Tuy nhiên, xác định đây không phải là câu chuyện giải quyết trong một sớm một chiều nên tổ công tác đã nỗ lực, kiên trì đến từng gia đình để giải thích, thuyết phục. Qua đó, giúp cho người dân biết, người dân hiểu, mục đích cuối cùng của những công trình này là phục vụ cho người dân.
Để đảm bảo hài hòa lợi ích và bù đắp thiệt hại một cách thỏa đáng, các cơ quan chức năng, tổ chức Đảng của quận 7 đã trực tiếp xuống địa bàn dân cư, lắng nghe những lo lắng, cũng như tâm tư, nguyện vọng của người dân. Bên cạnh đó, quận 7 còn chủ động khảo sát số lượng hộ dân bị ảnh hưởng khi mở rộng hẻm để chuẩn bị cho việc tái định cư; chuẩn bị kinh phí ban đầu; tìm một số nhà đầu tư có nguồn lực kinh tế trên địa bàn ủng hộ các hẻm có điều kiện khó khăn.
Cùng với đó, để đảm bảo sự công bằng, minh bạch, góp phần tạo dựng được lòng tin trong quần chúng nhân dân, giúp người dân tin tưởng, tự nguyện hiến đất, mở rộng hẻm, chính quyền quận 7 còn thực hiện công khai minh bạch về kết quả mở rộng hẻm đạt, nguồn kinh phí, chi phí đầu tư.
Chia sẻ về những kết quả đạt được trong mở rộng hẻm, đồng chí Phó chủ tịch UBND quận 7 cho rằng, đó là nhờ phương châm “Quận làm đường, cầu; phường làm hẻm; khu phố nâng cấp hẻm theo hiện trạng”, với sự chỉ đạo kịp thời, sâu sát của Ban Thường vụ Quận ủy quận 7, sự hỗ trợ của chính quyền đối với người dân về các thủ tục hành chính liên quan đến việc di dời điện nước, thủ tục điều chỉnh giấy phép để đảm bảo người dân sửa chữa nhà ổn định, cuộc sống được cải thiện, tốt hơn lúc ban đầu; đặc biệt một yếu tố tạo nên sự thành công của phong trào hiến đất mở rộng hẻm tại quận 7 là việc huy động các nguồn lực để chia sẻ, xây dựng hạ tầng.
Là người tự nguyện hiến ⅔ diện tích căn nhà, để con hẻm 39 Bùi Văn Ba mở rộng đúng với lộ giới 14m, ông Phạm Văn Thanh, phường Tân Thuận Đông, quận 7, TP Hồ Chí Minh cho biết: “Hiến gần hết đất, chỉ để lại một phần để mưu sinh, thực sự gia đình rất trăn trở nhưng phải thành thật cảm ơn Quận ủy, UBND quận 7, các đồng chí đảng viên phường Tân Thuận Đông, Phòng Địa chính đã lắng nghe trăn trở, khó khăn của người dân. Nhờ có sự lắng nghe, chia sẻ này mà gia đình đã cởi bỏ được nút thắt trong lòng và đồng thuận hiến đất của mình. Giờ đây, nhìn thấy con hẻm rộng rãi, thênh thang, tôi cảm thấy rất vui và phấn khởi”.
Thực tiễn triển khai phong trào “Hiến đất, mở rộng hẻm” cho thấy, Quận ủy, UBND quận 7 không chỉ thực hiện dân vận khéo mà còn giải quyết được bài toán hài hòa lợi ích của từng hộ dân với lợi ích xã hội.
Hẻm mở rộng-lợi ích của nhân dân rộng mở
Khi nhận thấy được lợi ích chung của cộng đồng, xã hội gắn liền với lợi ích của từng gia đình, từng cá nhân, người dân tại nhiều hẻm trên địa bàn quận 7 đã đồng thuận chủ trương, cùng tham gia với chính quyền nâng cấp, mở rộng hẻm theo quy mô đã thống nhất. Không những thế, họ còn tự nguyện hiến đất, tổ chức tháo dỡ các vật kiến trúc trong phạm vi mở rộng, kể cả việc tham gia đóng góp kinh phí di dời các hạng mục hạ tầng kỹ thuật (điện, nước, viễn thông...).
Theo đồng chí Nguyễn Đức Trí, Trưởng phòng Quản lý đô thị quận 7, hai năm qua, quận 7 đã vận động các hộ dân hiến khoảng 3.000m2 đất, ước giá trị khoảng 117 tỷ đồng, để nâng cấp, mở rộng 26 tuyến hẻm đạt độ rộng hơn 4m. Tổng kinh phí xây dựng khoảng 30,5 tỷ đồng, trong đó khoảng 12 tỷ đồng từ nguồn xã hội hóa. Cùng với đó, người dân trên địa bàn đã đồng thuận, hưởng ứng đóng góp khoảng 6,3 tỷ đồng để nâng cấp theo hiện trạng 39 tuyến hẻm.
Hẻm 300, đường Nguyễn Văn Linh sạch đẹp, khang trang sau khi được mở rộng.
Chia sẻ về sự thay da đổi thịt của con hẻm 300, đường Nguyễn Văn Linh, khu phố 4, phường Bình Thuận, quận 7, bà Nguyễn Thị Thùy Trinh (cư dân sinh sống trong hẻm) xúc động cho biết: “Trước đây con hẻm này rất nhỏ, chỉ có cỏ và đá. Vào những ngày mưa, nơi đây thường xảy ra tình trạng ngập lụt, sụt lún và va chạm giao thông. Sau này, khi được người dân đồng lòng hiến đất để mở rộng, con hẻm này đã được xây dựng khang trang, sạch sẽ hơn, chấm dứt hoàn toàn tình trạng ngập lụt, sụt lún. Nhờ vậy mà quá trình giao thông đi lại thuận lợi hơn, cuộc sống của người dân được cải thiện và giá đất cũng được nâng lên đáng kể, khiến ai nấy đều vui mừng. Nhìn ngắm con hẻm rộng rãi thênh thang, tôi càng thêm tin tưởng rằng, quyết định khi ấy của bà con chúng tôi là hoàn toàn đúng đắn và sáng suốt”.
Dẫn chúng tôi tham quan con hẻm 300 sau khi được mở rộng, chị Nguyễn Thị Thủy (cư dân sinh sống trong hẻm) phấn khởi: “Trước khi mở rộng, bề ngang của hẻm chỉ chừng 2m, xe cứu thương, cứu hỏa không thể tiếp cận, khiến người dân ở trong khu vực này luôn sống trong cảnh nơm nớp lo sợ, bất an về những hiểm nguy khó lường. Sau khi mở rộng, từ con hẻm chỉ có xe máy lưu thông, nay ô tô ra vào thoải mái, nhờ vậy các hoạt động sơ cấp cứu, phòng cháy, chữa cháy được thuận lợi hơn. Bên cạnh đó, đường hẻm rộng rãi, khang trang còn tạo cơ hội cho người dân cải thiện hoạt động kinh doanh, giải quyết việc làm cho người nhàn rỗi, giúp hàng xóm, láng giềng thêm gần gũi, gắn kết với nhau”.
Từ thành công của phong trào "Hiến đất, mở rộng hẻm", quận 7 hướng tới triển khai vận động người dân mở rộng đường, nâng cấp những cây cầu cũ, tiến tới xóa nhà tạm. Mục tiêu Quận ủy quận 7 đề ra là kết nối đồng bộ hệ thống giao thông từ khu phố đến tổ dân phố, giúp cho người dân không chỉ đi lại thuận lợi hơn mà còn phát triển kinh tế ngay tại nơi sinh sống.
Những kết quả đạt được từ phong trào “Hiến đất, mở rộng hẻm” đã một lần nữa khẳng định được sự quan tâm, chăm lo đời sống nhân dân của Đảng bộ, chính quyền quận 7. Những kết quả ấy không chỉ góp phần nâng cao chất lượng đời sống, mở ra sinh kế mới, cải thiện cuộc sống của người dân mà còn góp phần tạo động lực mới trong công cuộc xây dựng, phát triển quận 7 nói riêng và TP Hồ Chí Minh nói chung.
(còn nữa)
BĂNG CHÂU-TRẦN YẾN-HUY ĐĂNG-VIỆT CƯỜNG
