Ảnh minh họa được chụp vào ngày 4/5, một màn hình điện thoại hiển thị logo Facebook với chân dung chính thức của cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump trên nền ở Arlington, Virginia. (Ảnh: AFP-Yonhap)
Theo chia sẻ của Nick Clegg, Phó chủ tịch phụ trách các vấn đề toàn cầu của Facebook, trong một bài đăng trên blog, khi kết thúc thời gian tạm ngừng, công ty sẽ đánh giá xem liệu 'rủi ro đối với an toàn công cộng' của Trump có giảm xuống hay không. Ông cho biết Facebook sẽ tính đến 'các yếu tố bên ngoài' như các trường hợp bạo lực, hạn chế hội họp ôn hòa và các dấu hiệu bất ổn dân sự khác.
Facebook cũng thông báo rằng họ sẽ chấm dứt một chính sách gây tranh cãi tự động miễn trừ các chính trị gia khỏi các quy tắc cấm lời nói căm thù và lạm dụng. Đồng thời sẽ tăng nặng hình phạt đối với các nhân vật của công chúng trong thời kỳ bất ổn dân sự và bạo lực.
Cựu tổng thống gọi quyết định của Facebook là 'một sự xúc phạm'. Lệnh cấm kéo dài hai năm thay thế một phán quyết trước đó khiến Trump bị đình chỉ vô thời hạn.
'Họ không được phép thoát khỏi sự kiểm duyệt và im lặng này. Cuối cùng, chúng tôi sẽ giành chiến thắng. Đất nước của chúng tôi không thể lạm dụng sự lạm dụng này nữa!', Trump nói trong một thông cáo báo chí.
Các nền tảng xã hội như Facebook và Twitter đã trở thành công cụ không thể thiếu cho các chính trị gia để truyền tải thông điệp của họ và quyên góp một đô la nhỏ. Nếu không có cái loa của Twitter và việc gây quỹ có mục tiêu hấp dẫn chiến dịch của ông ấy thành thạo trên Facebook, Trump có thể gặp bất lợi nghiêm trọng so với các chính trị gia khác.
Trump đã trêu chọc việc tranh cử tổng thống một lần nữa vào năm 2024. Các trợ lý của ông nói rằng ông đang làm việc để tung ra nền tảng truyền thông xã hội của riêng mình để cạnh tranh với những nền tảng đã thúc đẩy ông, nhưng một nền tảng vẫn chưa thành hiện thực. Một blog mà ông ấy đã khởi chạy trên trang web hiện có của mình vào đầu năm nay đã đóng cửa sau chưa đầy một tháng, vì thu hút lượng truy cập ảm đạm.
Trên Facebook, việc Trump bị đình chỉ có nghĩa là tài khoản của ông về cơ bản đã bị đóng băng. Những người khác có thể đọc và nhận xét về các bài đăng trước đây, nhưng Trump và những người xử lý tài khoản khác không thể đăng tài liệu mới. Ngược lại, Twitter đã cấm Trump vĩnh viễn khỏi dịch vụ của mình và không có dấu vết nào về tài khoản của ông ấy.
Jennifer Grygiel, giáo sư truyền thông của Đại học Syracuse, cho biết: 'Những gì họ làm ở đây là bảo vệ bản thân khỏi cơn thịnh nộ tiềm tàng của tổng thống'. Trong một biểu đồ mã màu trên bài đăng trên blog của mình, công ty cho biết những nhân vật công chúng vi phạm chính sách của họ trong thời kỳ khủng hoảng có thể bị hạn chế đăng bài trong một tháng (màu vàng) hoặc lâu nhất là hai năm (màu đỏ). Các vi phạm trong tương lai, nó cho biết, sẽ phải đối mặt với các hình phạt cao hơn.
Chính sách miễn trừ các quy tắc về ngôn từ kích động thù địch và lạm dụng các chính trị gia đã từng được CEO Mark Zuckerberg vô địch. Công ty cho biết họ chưa bao giờ áp dụng chính sách đối với Trump, nhưng vào thứ Sáu họ phải nói rằng công ty đã sử dụng nó một lần, vào năm 2019 cho một video về cuộc biểu tình trên trang Facebook của ông.
Gã khổng lồ truyền thông xã hội cho biết họ vẫn sẽ áp dụng quyền miễn trừ 'mức độ tin cậy' đối với một số bài đăng mà họ cho là có lợi cho công chúng, ngay cả khi chúng vi phạm các quy tắc của Facebook. Nhưng nó sẽ không còn coi tài liệu được đăng bởi các chính trị gia khác với các bài đăng khác. Ngoài ra, Facebook cho biết họ sẽ công khai bất cứ khi nào áp dụng miễn trừ cho một bài đăng.
Các thông báo này là để đáp lại các khuyến nghị từ ban giám sát gần như độc lập của công ty. Tháng trước, hội đồng đã tán thành quyết định của Facebook để giữ Trump bị đình chỉ, nhưng hội đồng quản trị cho biết công ty không thể chỉ đình chỉ ông ấy vô thời hạn. Công ty đã cho sáu tháng để quyết định phải làm gì với các tài khoản của anh ấy.
Trong quyết định của mình vào tháng trước, hội đồng quản trị đã đồng ý với Facebook rằng hai trong số các bài đăng ngày 6 tháng 1 của Trump 'vi phạm nghiêm trọng' các tiêu chuẩn nội dung của cả Facebook và Instagram. 'Chúng tôi yêu bạn. Bạn rất đặc biệt, ' Trump nói với những người bạo loạn trong bài đăng đầu tiên. Trong lần thứ hai, ông gọi họ là 'những người yêu nước vĩ đại' và bảo họ 'hãy nhớ mãi ngày này. '
Hội đồng cho biết những bình luận đó đã vi phạm các quy tắc của Facebook về việc ca ngợi hoặc ủng hộ những người tham gia vào bạo lực.
Cụ thể, hội đồng đã trích dẫn các quy tắc chống lại 'các cá nhân và tổ chức nguy hiểm' cấm bất kỳ ai tuyên bố một sứ mệnh bạo lực và cấm các bài đăng bày tỏ sự ủng hộ đối với những người hoặc nhóm này.
Lệnh đình chỉ hai năm có hiệu lực từ ngày 7/1, vì vậy Trump có 19 tháng để đi. Một nhóm tự gọi mình là Ban giám sát Facebook thực sự, vốn chỉ trích Facebook và ban giám sát cho biết trong một tuyên bố hôm thứ Sáu rằng, lệnh cấm đưa Trump trở lại đúng thời điểm cho cuộc bầu cử tổng thống năm 2024.
Điều đó cho thấy 'không có chiến lược thực sự nào để đối phó với các nhà lãnh đạo độc tài và nội dung cực đoan, và không có ý định thực hiện hành động nghiêm trọng chống lại thông tin sai lệch và lời nói căm thù.'
Do quy mô và sức mạnh tuyệt đối, quyết định của Facebook có ý nghĩa rộng rãi đối với các chính trị gia và các khu vực bầu cử của họ trên toàn cầu. Chinmayi Arun, một thành viên tại Dự án Xã hội Thông tin của Trường Luật Yale cho biết, thật tốt khi công ty đã đưa ra một tiêu chuẩn về thời điểm họ sẽ đình chỉ các nhà lãnh đạo chính trị và trong bao lâu.
Cô nói: 'Điều quan trọng là Facebook đã thực hiện khuyến nghị của ban giám sát để đánh giá lại bối cảnh thế giới thực và những căng thẳng ngoại tuyến, đồng thời quyết định xem nên làm gì với bài phát biểu trực tuyến của một chính trị gia.' Nhưng cô ấy vẫn lo ngại rằng việc tạm ngừng không thể được xem xét trừ khi Facebook yêu cầu.
Trong nhiều năm, Facebook đã dành cho cựu tổng thống sự đối xử đặc biệt và quyền cai trị miễn phí để phát tán thông tin sai lệch và các mối đe dọa trên nền tảng này. Các nhà phê bình bên ngoài và thậm chí cả nhân viên của Facebook đã kêu gọi công ty loại bỏ Trump từ lâu trước khi có bình luận vào ngày 6/1.
Cụ thể, vào mùa hè năm ngoái, Zuckerberg đã quyết định từ bỏ các bài đăng của Trump rằng những người biểu tình ở Minneapolis có thể bị bắn, bằng cách sử dụng các từ 'khi cướp bóc bắt đầu, vụ nổ súng bắt đầu.' Cụm từ được sử dụng vào năm 1967 bởi cảnh sát trưởng Miami để cảnh báo về phản ứng tích cực của cảnh sát đối với tình trạng bất ổn ở các khu dân cư Da đen. Trong khi Facebook gắn nhãn cho nhiều bài đăng tranh cử của Trump, ông không phải đối mặt với các hình phạt như đình chỉ vì liên tục tuyên bố chiến thắng sai lầm vào năm 2020.
Trong bài đăng hôm thứ Sáu, Clegg đã dự đoán những lời chỉ trích từ cả hai phía trên lối đi chính trị.
'Chúng tôi biết rằng bất kỳ hình phạt nào mà chúng tôi áp dụng - hoặc chọn không áp dụng - sẽ gây tranh cãi. Có nhiều người tin rằng việc một công ty tư nhân như Facebook đình chỉ một tổng thống sắp mãn nhiệm khỏi nền tảng của nó là không phù hợp, và nhiều người khác tin rằng ông Trump nên bị cấm ngay lập tức suốt đời ', ông viết.
Công việc của Facebook theo ông là 'để đưa ra quyết định như tương ứng, công bằng và là một cách minh bạch càng tốt, phù hợp với hướng dẫn ban cho chúng ta được Hội đồng giám sát.' Nhưng bằng cách lưu trú ở giữa, một số chuyên gia cho biết Facebook lại một lần nữa phản đối quyết định này thay vì giữ vững lập trường.
Sarah Kreps, giáo sư và giám đốc Phòng thí nghiệm Chính sách Công nghệ Cornell cho biết trong trả lời phỏng vấn của Hãng thông tấn AP: "Đó là cách tiếp cận chờ và xem. Tôi nghĩ họ hy vọng chuyện này có thể tự giải quyết với việc anh ấy không còn là một người có tiếng nói có ảnh hưởng trong chính trị nữa.'
